Fired up, ready to go! De kracht van een goede toespraak
Obama won in 2012 de verkiezingen door zijn handige socialmediagebruik, maar zeker ook door zijn geweldige vaardigheid als spreker. Onder andere met zijn “Fired up, Ready to go”-speech. Speeches blijken nog steeds een belangrijke communicatievorm om een boodschap over te brengen. Vele communicatieboeken gaan over gesprekstechnieken, met name over speeches. De aandacht voor dit ambacht is terug. Tegenwicht voor de vele aandacht voor social media?
Een voorbeeld is het “Speechboekje” van mijn voornaamgenoot Huib Hudig. Een speechwriter die ook zelf smeuïg kan vertellen over zijn ervaringen met bijvoorbeeld Rita Verdonk en Jan Hein Donner. En niet te beroerd is om speeches van anderen kritisch te bespreken. In zijn boek geeft hij aan hoe je in 10 stappen tot een gloedvol betoog kan komen. En daarbij is hij niet te beroerd om enkele voorbeeldspeeches mee te geven, onder het mom “beter goed gejat dan slecht zelf verzonnen”. Het was leuk geweest als hij ook voorbeelden had gegeven van speeches bij interne bijeenkomsten. Publieke sprekers praten het meest over motivatie (23 procent) gevolgd door leiderschap (17 procent). Ook bij interne bijeenkomsten staat de onderwerpen motivatie en leiderschap hoog in de trefwoordenlijst. Waarschijnlijk gevolgd door de begrippen “vertrouwen” en “voorbeeldgedrag”. Het zou interessant zijn om verschillende toespraken van directeuren te onderzoeken op inhoud, om te kijken hoeveel thema’s ze gemeenschappelijk hebben.
Is dat erg? Dat hoeft niet. De “Fired up, ready to go”-speech draaide om het idee dat een verandering bij één persoon kan beginnen. En die speech heeft Obama vele malen herhaald. Bij een speech op een grote interne bijeenkomst gaat het waarschijnlijk niet zozeer om de vernieuwende boodschap. Medewerkers hebben er gewoon behoefte aan om de baas zelf een keer te horen spreken over de nieuwe koers of de grote reorganisatie. De grote lijnen nog eens horen met een persoonlijk accent. Met daarna de mogelijkheid hierover met collega’s te reflecteren.
De laatste van de tien stappen die Hudig beschrijft is het belang van oefenen van de speech. In mijn ervaring is dat niet punt 10 van een tienstappenplan, maar is het succes van de speech hier voor meer dan de helft van afhankelijk. Zeker als de speech door anderen wordt voorbereid, is een presentatietraining van groot belang om de boodschap uiteindelijk goed voor het voetlicht te brengen.
In een grote personeelsbijeenkomst waar ik dit voorjaar bij betrokken was, waren alle interne sprekers bereid om zich twee keer te laten trainen. Pas tijdens de training realiseerden sprekers zich hoe hun woorden werkten en hoe hun non-verbale communicatie hen kon maken (of breken). Tijdens de eerste training werd de speech inhoudelijk nog flink aangepast, waarna men in de tweede training meer op de presentatie zelf kon letten. En de generale repetitie de avond voor de grote dag heeft geweldig gewerkt. Niet alleen bleek iedereen lekker in zijn of haar verhaal te zitten, maar men zag ook elkaars verhaal, wat voor betere bruggetjes tussen verhalen leidde zodat het geheel veel meer werd dan de som der delen. De hele bijeenkomst kwam zo sterker over.
Wie meer wil weten over speeches; er bestaat naast het boek ook een app: “speechwriter”. En zo komen de klassieke speech en social media toch weer bij elkaar. Dat dit mag leiden tot je eigen “Fired up, Ready to go”-speech.
